Je bent altijd degene die anderen helpt. Je voelt haarfijn aan wat iemand nodig heeft en past je moeiteloos aan. Je wilt dat iedereen om je heen gelukkig is, en als dat betekent dat jij jezelf moet wegcijferen, dan doe je dat. Niet omdat je het leuk vindt, maar omdat het voelt alsof je geen andere keuze hebt. Conflict vermijd je liever, en de gedachte om iemand teleur te stellen maakt je onrustig.
En toch… voel je diep vanbinnen dat er iets niet klopt.
Je hebt misschien geen idee wat jij nodig hebt. Je ervaart stress, vermoeidheid of zelfs lichamelijke klachten, omdat je constant bezig bent met anderen. Misschien voel je je zelfs leeg, alsof je jezelf ergens onderweg bent kwijtgeraakt.
Herken je dit? Dan kan het zijn dat je te maken hebt met codependentie.
Wat is codependentie?
Codependentie is een patroon waarin je je identiteit en eigenwaarde af laat hangen van anderen. Je vindt het moeilijk om grenzen te stellen, bent bang voor afwijzing en voelt je verantwoordelijk voor het geluk van anderen. Het is alsof je niet los kunt komen van de mensen om je heen, omdat je (onbewust) hun liefde, goedkeuring of aanwezigheid nodig hebt om je waardevol te voelen.
Dit patroon ontstaat vaak in de jeugd, vooral als je bent opgegroeid in een gezin waar je je niet veilig of gezien voelde. Misschien had je ouders die emotioneel niet beschikbaar waren, hoge verwachtingen hadden of onvoorspelbaar waren. Hierdoor heb je geleerd dat je liefde moet verdienen door je aan te passen, sterk te zijn of anderen gelukkig te maken.
Hoe herken je codependentie?
Codependentie kan zich op veel manieren uiten, maar de kern blijft hetzelfde: je leeft voor de ander, terwijl je jezelf steeds verder kwijtraakt.
Hier zijn enkele kenmerken:
✅ Je hebt moeite met grenzen: Je zegt vaak ‘ja’ terwijl je eigenlijk ‘nee’ voelt. Je wilt anderen niet teleurstellen en vermijdt conflict.
✅ Je voelt je verantwoordelijk voor anderen: Als iemand ongelukkig is, voel jij de drang om het op te lossen. Je draagt andermans emoties alsof ze van jou zijn.
✅ Je zoekt bevestiging van buitenaf: Je zelfbeeld hangt af van wat anderen van je vinden. Afwijzing voelt als een persoonlijke aanval.
✅ Je hebt moeite met alleen zijn: Je voelt je ongemakkelijk of zelfs angstig zonder de aanwezigheid of goedkeuring van anderen.
✅ Je past je constant aan: Je bent een kameleon: je stemt jezelf af op de behoeften van anderen en weet niet altijd wat jij zelf wilt.
✅ Je voelt je aangetrokken tot emotioneel onbeschikbare mensen: Vaak trek je partners of vrienden aan die jou niet echt zien of waarderen, omdat deze dynamiek vertrouwd voelt.
✅ Je negeert je eigen behoeften en gevoelens: Misschien voel je diep vanbinnen een leegte of frustratie, maar je schuift het weg, omdat je denkt dat jouw gevoelens minder belangrijk zijn.
Hoe doorbreek je codependentie?
De eerste stap is bewustwording. Door te herkennen dat deze patronen niet ‘normaal’ zijn, maar een overlevingsstrategie uit je jeugd, kun je beginnen met verandering.
1️⃣ Leren voelen wat jij nodig hebt: Sta stil bij wat jij voelt en wilt, zonder je direct te richten op de ander.
2️⃣ Grenzen stellen: Oefen met ‘nee’ zeggen, zonder je schuldig te voelen. Een gezonde relatie kan jouw grenzen respecteren.
3️⃣ Je eigenwaarde van binnenuit ontwikkelen: Je bent waardevol, los van wat anderen van je vinden.
4️⃣ Loslaten wat niet van jou is: Je hoeft niet verantwoordelijk te zijn voor andermans gevoelens of gedrag.
5️⃣ Gezonde relaties opbouwen: Kies voor mensen die jou zien, respecteren en waarderen zoals je bent.
6️⃣ Ondersteuning zoeken: Coaching, therapie of zelfhulp kan je helpen om deze diepgewortelde patronen te doorbreken.
Je hoeft het niet alleen te doen
Codependentie doorbreken is een proces, en het begint met de moed om jezelf onder ogen te komen. Je mag ruimte innemen. Je mag jij zijn. Je mag kiezen voor relaties die je voeden in plaats van uitputten.
Herken jij jezelf in dit verhaal?
Codependentie is geen ‘persoonlijkheidsprobleem’, maar een overlevingsstrategie die ooit noodzakelijk was.
Het goede nieuws is dat je deze patronen kunt veranderen en een leven kunt creëren waarin jij centraal staat, zonder schuldgevoel of angst voor afwijzing.
Liefs,
Jeanette